Για την Αλέκα Παΐζη

Ενώ αγαπώ το θέατρο και το ξεχωρίζω από όλες τις τέχνες ως την πιο πολύπλοκη και απαιτητική, δεν πηγαίνω όσο συχνά θα ήθελα και (βασικό) δεν παρακολουθώ στήλες, κριτικές κλπ. Όποια ονόματα έχω ξεχωρίσει τα έχω ξεχωρίσει στην πράξη, επειδή τους είδα και μου άρεσαν. Κάπως έτσι, στην παλιά μου δουλειά είχα έναν συνάδελφο, τον Κώστα, που ασχολιόταν με το θέατρο πολύ περισσότερο από μένα. Από αυτόν πρωτοάκουσα ενθουσιώδη σχόλια για τον σκηνοθέτη Δημήτρη Μαυρίκο. Συνειδητοποίησα ότι μιλούσε για τον άνθρωπο που είχε στήσει την συναρπαστική εκδοχή του «Γυάλινου Κόσμου» που είχα παρακολουθήσει λίγο καιρό πριν κι έτσι, πήγα τρέχοντας (σχεδόν) σε κάθε παράσταση του Μαυρίκιου έκτοτε, με πρώτη «Το έβδομο ρούχο». Εκεί, εκτός από άλλη μια εξαίρετη δουλειά του Μαυρίκιου, είδα για πρώτη φορά την Αλέκα Παΐζη στην σκηνή.

Η Αλέκα Παΐζη ήταν μια απόλαυση. Το μόνο που μπορείς να πεις για αυτή την γυναίκα είναι ότι καθόσουν πίσω και την έβλεπες να παίζει. Καταλάβαινες, μέσω αυτής, τι σημαίνει ηθοποιός.

Η παράσταση είχε κάνει μεγάλη επιτυχία τότε (, και δικαίως κατά την γνώμη μου. Το σκληρό, αδίστακτο αρχικό υλικό του βιβλίου της Φακίνου είχε μεταφερθεί και δοθεί με ένταση, τα οικογενειακά μυστικά και άβατα κατέρρεαν το ένα μετά το άλλο μπροστά στα μάτια του θεατή και η κάθαρση ήταν άγρια, τραγική και αμετάκλητη. Σε όλο αυτό κυριαρχούσε μια μικροκαμωμένη, σεβάσμια μορφή, που έκρυβε μια τίγρη.

Η Παΐζη σου επιβαλλόταν. Η ερμηνεία της ήταν μεστή, πυκνή, πολυεπίπεδη στην φυσικότητά της. Ο χώρος της σκηνής της ανήκε (she owned the place). Ένιωθες ότι, αντίστοιχα, και το κοινό ήταν δικό της, να το κάνει ό,τι θέλει. Και παράλληλα, χωρίς να μπορείς να εξηγήσεις το γιατί, έβγαινε ένα βάθος στην ερμηνεία της, μια ποιότητα που μόνο άνθρωποι που έχουν βιώσει πίκρες και χαρές ανακατεμένες μπορούν να βγάλουν. Αργότερα έμαθα για αντιστασιακή δράση, συλλήψεις από τους Γερμανούς και δεν συμμαζεύεται. Πολύ αργότερα.

Πρόλαβα και την ξαναείδα στον «Ερρίκο τον Δ’» (πάλι Μαυρίκιος). Η κούραση της ηλικίας δεν έκαμπτε την τέχνη του υποκριτή, αν και απαιτούσε περιορισμένο χρόνο στη σκηνή, για να μην υπερβαίνονται οι αντοχές της. Κι εκεί ήταν απόλαυση να την παρακολουθείς, αν και ο ρόλος έδειχνε να γράφτηκε από τον Μαυρίκιο για να προστεθεί στο κείμενο του Πιραντέλο (χμμμ…) και δεν δικαιωνόταν ιδιαίτερα από το αποτέλεσμα.

Η Αλέκα Παΐζη έφυγε χθες, πλήρης ημερών, εμπειριών και προσφοράς. Δεν μπορώ να εκφράσω τον σεβασμό μου για αυτή την γυναίκα, για αυτή την σπουδαία ηθοποιό και την εξαίσια κυρία. Φτωχύναμε από χθες.