Ketchup στους τοίχους

«Πίσω μου μπορούν οι τηλεθεατές να δουν την πιτσαρία όπου έλαβε χώρα το φρικτό έγκλημα. Πρόκειται για ένα πολύ αγαπημένο μαγαζί της περιοχής με σταθερή πελατεία και ευχάριστη ατμόσφαιρα, εξ ου και προξενεί τέτοια κατάπληξη το γεγονός. Πίσω μου μπορείτε να δείτε αυτήν την πόρτα. Απ’ αυτή την πόρτα μπήκε ο δολοφόνος στην κουζίνα για να αρχίσει την βάρδιά του, όπως κάθε φυσιολογικό βράδυ. Από αυτή την πόρτα φυσικά μπήκαν και όλοι οι συνάδελφοί του, καθώς και το άτυχο θύμα.»

Ο θυμός φτερούγισε μες το μυαλό του σαν πελώρια νυχτερίδα που οσμίζεται αίμα. Άκουσε το απόκοσμο κρώξιμό της να αντηχεί στο νου του, στο νου του που υπήρχε μόνο η οργή. Αυτή την φορά τα πράγματα είχαν παρατραβήξει. Είχε κάνει τα πάντα, είχε προσπαθήσει όσο κανείς άλλος δεν θα προσπαθούσε ποτέ. Και να έρθει να του πετάξει το φτενό «Αν δεν υπήρχε ο γαμιόλης ο Παύλος, θα ήσουνα ο καλύτερος μάγειρας που έχει περάσει από τα χέρια μου». Πώς τολμάνε; Πώς τολμάνε; Οι σκέψεις του μεταμορφώθηκαν κι έμοιαζε όλος ο φθόνος που μαζευόταν τόσον καιρό μέσα του σαν ηφαιστειακό μάγμα έτοιμο να εκραγεί.

Η τρατορία Μπέλα Νάπολι άνοιξε στην γειτονία πριν από οκτώ χρόνια. Ιδιοκτήτης ήταν ο Τζιοβάνι. Αυθεντικός Ιταλός και μάλιστα Ναπολιτάνος, ήξερε τι σημαίνει καλή πίτσα. Αυστηρός, απαιτητικός και βωμολόχος, τον πρώτο καιρό κρατούσε ο ίδιος την κουζίνα, με δύο έμπιστους υπαλλήλους να φροντίζουν την σάλα. Όταν οι πελάτες έτρωγαν πίτσα από τα χέρια του έκλειναν τα μάτια από την απόλαυση και ευγνωμονούσαν το σκοτεινό μυστικό που έκανε τον δύσθυμο Ναπολιτάνο να παρατήσει την πατρίδα του για τις γειτονιές της Αθήνα. Ανάλαφρη και ταυτόχρονα πλούσια σε γεύση, η πίτσα του Τζιοβάνι ήταν μια εμπειρία μαγειρικής ακρίβειας.

Σύντομα η φήμη του μαγαζιού διαδόθηκε και οι δουλειές πήγαιναν καλά. Η Μπέλα Νάπολι άρχισε να προσλαμβάνει κόσμο. Το αφεντικό προτιμούσε νέους, με όρεξη να μαγειρέψουν και χωρίς εμπειρία από άλλα εστιατόρια, γιατί θεωρούσε πως αλλοιωνόταν ο τρόπος μαγειρέματός τους, «χαλάγανε» και δεν μπορούσαν να μάθουν την κουζίνα όπως ήθελε εκείνος. Σαν βέροι Ναπολιτάνοι δηλαδή, με έμφαση στις πρώτες ύλες, στην απλότητα των γεύσεων, στην ακρίβεια του ψησίματος. Κάνοντας αυστηρή επιλογή προσώπων και πρακτικών, ο Τζιοβάνι δημιούργησε μια μικρή ομάδα εκκεντρικών κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσή του, που μοιράζονταν μια πυρετώδη, σχεδόν ερωτική αφοσίωση στα υλικά της κουζίνας. Το πάθος του για τη ντομάτα ας πούμε ήταν παρομοιώδες: «Δεν θα δούμε ποτέ κέτσαπ στην κουζίνα μου!» έλεγε τρέμοντας από οργή και το εννοούσε. Χρησιμοποιούσαν πάντα φρέσκα λαχανικά και στον κήπο πίσω από το μαγαζί υπήρχαν φυτεμένα μυρωδικά – βασιλικός, μαντζουράνα, μαϊντανός – που κορφολογιόνταν κάθε τόσο. Το μεγάλο μυστικό του ήταν ο τρόπος που δούλευε τη ζύμη ξανά και ξανά και ξανά, μέχρι να ξέρει ότι είναι έτοιμη. Η μικρή ομάδα του τον θαύμαζε και τον αντιμετώπιζε σαν πατρική φιγούρα, περιμένοντας τον έπαινο με το σταγονόμετρο και αναγνωρίζοντας την δικαιοσύνη πίσω από την κριτική και το βρισίδι. Μέσα στην κουζίνα της τρατορίας του, ο Τζιοβάνι ήταν ένας μικρός Θεός.

«- Μα τον Θεό, δεν έχω ξαναζήσει τέτοιο πράγμα. Εμείς καθόμασταν στο τραπέζι μας και τρώγαμε ανυποψίαστοι. Είχα πάρει πίτσα μαργαρίτα με μανιτάρια έξτρα, δεν ξέρω αν έχετε φάει ποτέ στου Τζιοβάνι αλλά η πίτσα του είναι άλλο πράγμα, ανασταίνει και νεκρούς που λέει ο λόγος, εχμ, δεν θα έπρεπε να μιλάω για νεκρούς έτσι όπως πήγαν σήμερα τα πράγματα…
– Συνεχίστε, συνεχίστε, πείτε μας πώς έγιναν τα γεγονότα.
– Ε, να, εκεί λοιπόν που καθόμασταν ακούστηκαν κραυγές από την κουζίνα και βγήκε από την πόρτα τρέχοντας η σερβιτόρα μας με τα ρούχα ματωμένα και με το βλέμμα θολό. Στην αρχή νόμισα ότι η ίδια είχε χτυπήσει, αλλά έβγαιναν κι άλλοι πανικόβλητοι και λουσμένοι στο αίμα. Ο κόσμος ούρλιαζε, κανείς δεν καταλάβαινε τι είχε συμβεί. Τραπέζια αναποδογυρίζονταν, πιατικά έσπαγαν. Η πόρτα της κουζίνας στριφογύριζε και πρόλαβα να δω για μια στιγμή τους τοίχους. Έμοιαζαν να είναι καλυμμένοι με κέτσαπ.»

Πηκτό, ερεβώδες σκοτάδι, καυτή πίσσα που σιγοβράζει και αναδεύεται. Οι λογισμοί του έφυγαν καλπάζοντας μακριά από το μυαλό του, σαν κοπάδι από αφηνιασμένα άλογα. Οι μόνες σκέψεις περιστρέφονταν γύρω από την προσβολή. Στο χέρι του βρισκόταν ήδη ένα μεγάλο μαχαίρι, δεν άργησε να πιάσει και δεύτερο. Αν δεν υπήρχε ο Παύλος είπε; Αυτό διορθώνεται, μούγκρισε και με ένα χαμόγελο που θα ανατρίχιαζε και λύκο, έκανε το βήμα μπροστά.

Πριν από περίπου ένα χρόνο στην κουζίνα της Μπέλα Νάπολι ήρθε ο Κωνσταντίνος. Σιωπηλός και δύσθυμος, σχετικά κοντός, θα έμοιαζε σαν μια πιο ακατέργαστη εκδοχή του ίδιου του Τζιοβάνι αν δεν κουβαλούσε μια αύρα αποτυχίας σε ό,τι έκανε. Το πρόσωπό του ήταν σημαδεμένο από κρατήρες ακμής που άφησε μια εκρηκτική εφηβεία, και ντρεπόταν για αυτό, οπότε είχε αφήσει μούσι. Ο Κωνσταντίνος ήταν ο άνθρωπος που όλα του έρχονταν δύσκολα, ο άνθρωπος που ήταν μαθημένος να μην κερδίζει σε τίποτα. Από φτωχή και δοκιμασμένη οικογένεια, ο Κωνσταντίνος είχε ουσιαστικά μεγαλώσει μοναχός. Μετά από καβγάδες με τους καθηγητές του, δεν κατάφερε να τελειώσει το Γυμνάσιο. Δεν μπόρεσε να γίνει δεκτός σε τεχνική σχολή, συγκρούστηκε με ένα μάστορα που τον είχε για μαθητευόμενο υδραυλικό, έφυγε από το σπίτι μέσα σε θύελλα. Λίγες οι φιλίες του, στηριγμένες κυρίως σε κοινές δοκιμασίες, και σε αυτές πάλι ερχόταν δεύτερος, ξέχναγαν να του τηλεφωνήσουν όταν βγαίναν, αμελούσαν να τον συναντήσουν, δεν τον άκουγαν όταν ήθελε να μιλήσει. Ακόμα λιγότερες οι ερωτικές του σχέσεις, με τη μία αποτυχία να διαδέχεται την άλλη, και παρότι νέος είχε ήδη αποκηρύξει το γυναικείο φύλο συνολικά.

Όταν ήρθε στην τρατορία λάτρεψε τον Τζιοβάνι και βάλθηκε να του μοιάσει. Έβαλε όλο το είναι του στην προσπάθεια, δούλευε ασταμάτητα στην κουζίνα και κυρίως πάλευε να φτιάξει ανεπανάληπτη ζύμη, όπως την έφτιαχνε το αφεντικό. Οι συνάδελφοί του τον απόφευγαν για παρέα, αλλά τον παραδέχονταν για την επιμονή του. Μέχρι τον ερχομό του Κωνσταντίνου τις ζύμες συνέχιζε να τις ετοιμάζει ο ίδιος ο Τζιοβάνι. Μετά από μερικούς μήνες, και για πρώτη φορά, ο Τζιοβάνι άφησε σε άλλον αυτό το πόστο. Οι συνάδελφοι του Κωνσταντίνου θυμούνται την ημέρα που ο Τζιοβάνι ανακοίνωσε ότι την ζύμη θα την ετοιμάζει πια εκείνος, και την θυμούνται γιατί ήταν η πρώτη φορά που είδαν τον Κωνσταντίνο να χαμογελάει. Έμοιαζε λες και το πρόσωπό του είχε ξεχάσει να το κάνει. Και καθώς όλα τα άλλα στη ζωή του πήγαιναν στραβά, έγινε η δουλειά του το κέντρο της ζωής του και η αποδοχή του από τον Τζιοβάνι στην κουζίνα, η αποδοχή της ύπαρξής του όλης. Το μόνο πια που είχε σημασία ήταν η δουλειά του μέσα σε εκείνη την κουζίνα.

«Κυρίες και κύριοι, στο σημείο αυτό είχαμε αρχικά αποφασίσει να δείξουμε κάποια πλάνα από το εσωτερικό της κουζίνας του εστιατορίου, αλλά ακόμα και συνάδελφοι με χρόνια εμπειρίας στο αστυνομικό ρεπορτάζ αναστατώθηκαν με το θέαμα που παρουσίαζε το θύμα. Η αγριότητα και η μανία που επιδείχτηκε είναι πρωτοφανής, και αυτό που πραγματικά κάνει το έγκλημα αποκρουστικό είναι ο λόγος για τον οποίο φαίνεται να έγινε. «

Ένας κύκλος σκοτεινής φωτιάς χορεύει γύρω μου: η αποτυχία. Σαν αφρισμένη θάλασσα που κυκλώνει το μοναχικό βράχο, χρόνια τώρα με χτυπά ξανά και ξανά και ξανά, με τρώει. Αν το αφήσω ανεξέλεγκτο, θα μείνει από μένα μόνο σκόνη. Πρέπει να το σταματήσω. Και φταίει αυτός, αυτός φταίει, μόλις τον ξεφορτωθώ θα είναι ο δρόμος ανοιχτός μπροστά μου. Αλλά αυτός ήρθε εδώ από την αρχή με στόχο να με ταλαιπωρεί. Τυφλώθηκαν όλοι; Μόνο εγώ το βλέπω; Δεν καταλαβαίνει κανείς τι συμβαίνει; Όσο κι αν προσπαθώ πάλι μένω λίγος και ο μόνος που φταίει είναι αυτός. Μπορεί να έχει βάλει και τους άλλους στο κόλπο, για αυτό και δεν αντιδρούν. Θα πληρώσει, θα τον κάνω εγώ να πληρώσει.

Επτά μήνες αργότερα ήρθε στην κουζίνα ο Παύλος, το απόλυτα αντίθετο του Κωνσταντίνου. Γοητευτικός, λαμπερός και καλομαθημένος, από ευκατάστατη μεσοαστική οικογένεια, δεν του έλειψε ποτέ τίποτα. Αστραφτερός χαρακτήρας ο Παύλος, οι άνθρωποι απολάμβαναν να βρίσκονται κοντά του, λες και η παρέα του μεταμόρφωνε τον χώρο. Ένας χαμογελαστός άνθρωπος, χαρισματικός, ευχάριστος στην όψη και στην παρέα και ικανός να κάνει τα πάντα να δείχνουν απλά. Με ό,τι κι αν πιανόταν, το κατόρθωνε. Στο σχολείο έπαιρνε βαθμούς χωρίς να διαβάζει και ήταν ο καλύτερος στο μπάσκετ χωρίς να εξασκείται. Ήξερε πολύ καλό σκάκι και μπριτζ, είχε προλάβει όμως να βγάλει και δίπλωμα ερασιτέχνη πιλότου. Ξεκίνησε σπουδές που τις παράτησε γιατί του φάνηκαν πολύ εύκολες, και άνοιξε ένα μαγαζί δικό του, εμπορικό, που πήγαινε πολύ καλά. Γνώρισε πολλές ωραίες γυναίκες και για μία από αυτές έχασε το μαγαζί του, όταν το έβαλε στοίχημα για την ηλικία της. Του κόστισε, αλλά έμαθε ότι τις γυναίκες τις απολαμβάνουμε σαν την λιακάδα, σαν κάτι φυσικό που δεν χρειάζεται διερεύνηση. Έκανε νέα αρχή, με άλλο μαγαζί. Κι αυτό πήγε καλά, και πάλι τα τίναξε όλα στον αέρα για χάρη μιας γυναίκας – αυτή την φορά μάλιστα, για την σύζυγο ενός καλού του φίλου. Έφυγε κυνηγημένος και ταξίδεψε στην υφήλιο για δύο χρόνια, ρουφώντας εμπειρίες και γνωρίζοντας κόσμο. Επέστρεψε απένταρος και κατέληξε στην κουζίνα του Μπέλα Νάπολι να γοητεύει το προσωπικό. Οι ιστορίες για τις σερβιτόρες και τις πελάτισσες που κατέληξαν στο κρεβάτι του αφθονούσαν με τον καιρό, ενώ στο τέλος κάθε βάρδιας όλοι μαζευόντουσαν γύρω του σαν μύγες γύρω από το φως για να πάρουν κάτι από την μαγική του λάμψη. Για τον Κωνσταντίνο, ο Παύλος ήταν ένα μεγάλο αίνιγμα: όλα του έρχονταν εύκολα, λες και διαλέχτηκε από την αρχή για να ζήσει ευτυχισμένος και άφθαρτος.

Ο Τζιοβάνι πάντως, ως απαιτητικός εργοδότης, δεν χαρίστηκε στον Παύλο. Τον διάλεξε και τον πέρασε από την ίδια στρατιωτικής πειθαρχίας εκπαίδευση που περνούσαν όλοι για να τους εμπιστευτεί στην κουζίνα του. Ο Παύλος μπόρεσε άνετα να ανταποκριθεί. Μέσα σε λίγες εβδομάδες είχε δείξει τις ικανότητές του και όταν τελικά αποφάσισε να ασχοληθεί με τη ζύμη έφτιαξε μια πίτσα τέλεια, όπως του Τζιοβάνι, χωρίς καν να προσπαθήσει για αυτό. Τα άπειρα φυσικά του τάλαντα περιλάμβαναν και το ζύμωμα φαίνεται. Το προσωπικό μαζεύτηκε να δοκιμάσει τι είχε κάνει πάλι το «χρυσό παιδί» της τρατορίας και ακόμα και ο συγκρατημένος Τζιοβάνι ενθουσιάστηκε. Για να δείξει μάλιστα πόσο ενθουσιασμένος ήταν, γύρισε στον άνθρωπο που εδώ και καιρό έφτιαχνε τη ζύμη του μαγαζιού, τον Κωνσταντίνο, και του είπε «Αν δεν υπήρχε ο γαμιόλης ο Παύλος, θα ήσουνα ο καλύτερος μάγειρας που έχει περάσει από τα χέρια μου». Με το κομπλιμέντο του αφεντικού να κρέμεται από πάνω τους, ο Παύλος άφησε ελεύθερο ένα αστραφτερό και ανεξίκακο χαμόγελο. Το βλέμμα του Κωνσταντίνου καρφώθηκε σαν στιλέτο πάνω σε αυτό το χαμόγελο.

«Κι έτσι ξεκίνησαν όλα, χωρίς καν να προηγηθεί καυγάς, σύμφωνα με τους αυτόπτες μάρτυρες. Το έγκλημα έγινε με μια ψυχρότητα μηχανής, με μια αγριότητα κτήνους. Και για τί; Για μια συζήτηση του ποιος φτιάχνει καλύτερη ζύμη για πίτσες, αν το πιστεύετε. Για το τίποτα. Δια ασήμαντον αφορμή, όπως λένε.»

Τώρα ξέρετε, τώρα ξέρετε όλοι. Τώρα δεν θα τολμήσετε ξανά να με κοροϊδέψετε, τώρα είδατε τι είμαι ικανός να κάνω. Δεν θα αποτύχω σε όλα, δεν θα μου τα πάρετε όλα. Θα κρατήσω κάτι που θα είναι δικό μου, ολόδικό μου. Θα είμαι ο καλύτερος σε αυτό, όσο μικρό κι αν σας φαίνεται, όσο ασήμαντο κι αν είναι για τα μάτια σας. Αν πρέπει να γεμίσω την κουζίνα με σάλτσα ντομάτας από το αίμα του, θα το κάνω. Αν πρέπει να κόψω το κρέας του σε πολύ λεπτές φέτες, όπως κόβονται τα αλλαντικά για την πίτσα, θα το κάνω. Τώρα τον ετοιμάζω, τώρα τον φτιάχνω. Αργότερα θα τον ψήσω και θα σας τον σερβίρω. Θα είναι η δική μου σπεσιαλιτέ, θα δείτε. Θα μάθετε όλοι, που κρίνετε έτσι εύκολα έναν άνθρωπο, που ιεραρχείτε και εκτιμάτε όπως σας βολεύει. Θα σας κερδίσω μια φορά. Θα καταλάβετε. Έστω και για μια φορά, θα καταλάβετε. Είμαι κι εγώ ο καλύτερος σε κάτι. Είμαι κι εγώ εδώ. Είμαι.